İçindekiler

Kolajen, vücutta pek çok doku ve organda yaygın olarak bulunan yapısal bir proteindir. Bilinen toplam 29 kolajen tipi mevcuttur ancak insan vücudunda bulunan kolajenin %90'ını Tip I kolajen oluşturur. Kolajenin temelinde glisin, prolin ve hidroksiprolin  amino asitleri bulunur. Bu amino asitler, kolajenin karakteristik üçlü sarmal yapısının oluşmasını sağlayan üç iplikçik oluştururlar.

Kolajen, vücutta kemik, kıkırdak, deri, bağ dokusu ve tendon olmak üzere pek çok dokuda bulunur. Kolajen, dokulara yapısal destek sağlayarak aşağıdaki gibi pek çok hücresel süreçte önemli rol oynar:

  • Doku hasarı ve onarımı,
  • Bağışıklık yanıtı,
  • Hücre sinyal iletimi,
  • Doku onarımı için gerekli olan hücre göçü.

Fibroblast adı verilen kök hücreler, yeni kolajen üretirler. Kişi yaşlandıkça vücutta kolajen üretimi azalır ve fibroblastların sentez aktivitesi bozulur.

Bu olumsuz değişiklikler, elastin adı verilen diğer önemli bir yapısal proteinin de kaybına sebep olarak ciltte sarkma ve kırışıklık gibi yaşlanma belirtileri oluşturur.

Kolajen Kaybı Neden Olur?

Kişi yaşlandıkça, vücutta kolajen üretimi normal olarak azalır. Ek olarak, var olan kolajenin zamanla yapısı bozulur ve bu da derinin sarkmasına sebep olur. Böylece yaşlanmanın fiziksel belirtileri ortaya çıkar. İskelet sisteminde bulunan kolajen miktarı yaşla birlikte azalır buna bağlı olarak kemiklerin kırılganlığı artar ve bu da kemik kaybına bağlı hastalıkların oluşumuna zemin hazırlar. Yaşla birlikte kolajenin azalması kaçınılmaz bir durumdur bunun yanında, sağlıksız diyet ve zararlı maddelerin yoğun tüketilmesi de kolajen kaybını hızlandırabilir. 

  • Örneğin, araştırmacılara göre sigara içmek, kolajen yapısını bozar ve ciltte yaşlanmaya ve kırışıklığa sebep olur.
  • Aşırı alkol tüketimi de ayrıca kolajen üretimini azaltır ve cildin onarım mekanizmasına zarar vererek cildin yaşlanmasını hızlandırır.
  • İlave şeker ve fazla işlenmiş gıda içeren bir diyet, kolajende glikasyona neden olarak, kolajenin çevre hücre ve proteinlerle etkileşimini bozar, kolajeni daha zayıf ve kırılgan hale getirir.
  • Aşırı güneşe maruz kalmak da kolajen üretimini azaltır. Bu yüzden güneş kremi sürmek ve aşırı güneşe maruz kalmamak, ciltte güneşin neden olabileceği erken yaşlanma belirtilerini azaltabilir.

Kolajen Kaynağı Besinler

Kolajen tüm hayvanlarda var olan bir proteindir ve hayvanların deri, kıkırdak ve eklem gibi bölümlerinde daha yoğunlukta bulunur.

İşte kolajen bakımından en zengin besinler şunlardır;

  • Tavuk kemiği ve derisi,
  • Balık derisi ve denizanası gibi bazı deniz ürünleri,
  • Hindi eti ve sığır eti, ilikli kemik suyu.

Vücudumuz amino asitlerden kolajen ürettiği için kümes hayvanları, balık, fasulye ve yumurta gibi gıdalardan aldığımız yeterli miktarda proteinler, vücuttaki kolajen üretimini destekler. Proteinin yanı sıra bazı bileşenler de vücutta kolajen üretilmesi için gereklidir.

Örnek olarak C vitamini, kolajen sentezi için gereklidir. C vitamininin düşük veya eksik olduğu durumlarda kolajen üretimi sekteye uğrayabilir. Bu yüzden C vitamini açısından zengin olan yiyecekleri tüketmek, sağlıklı kolajen üretimini destekler. Turunçgiller, biber, yeşillik ve dut, C vitamini açısından zengin besinlerdir. Aynı zamanda C vitamininden zengin, sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek vücutta enflamasyonu azaltıcı etki göstererek cilt sağlığının korunmasına yardımcı olur. 

Bu bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!