Günümüzde psikoloji alanındaki gelişmeler, insanların zihinsel sağlığına daha fazla odaklanılmasına ve farklı terapi yöntemlerinin araştırılmasına olanak tanımaktadır. Bu yöntemlerden biri de şema terapidir. Kökenleri bilişsel davranışçı terapi, psikanaliz, bağlanma teorisi ve duygu odaklı terapinin unsurlarına dayanan şema terapi; kişinin olumsuz düşünce kalıplarını tanımlamasına ve değiştirmesine odaklanarak kalıcı psikolojik değişimlere yol açmayı amaçlamaktadır.
Şema Terapisi Nedir?
Şemalar, çocukluk döneminde duygusal ihtiyaçları karşılanamayan bireylerin yarattığı kalıplardır. Bireyleri yaşam boyu etkileyebilen şemalar ele alınmadığı ve yönetilmediği takdirde kişilerin başa çıkma yöntemleri ve davranışları sorunlu olabilir. Şemalara örnek olarak şu kalıpları verebiliriz:
- Ben sevilmez bir kişiyim.
- Ben başarısızım.
- İnsanlar beni umursamıyor.
- Ben önemsiz bir kişiyim.
- İnsanlar beni terk edecek.
- Asla yeterince iyi olamayacağım.
Bu şemalar sürdürme, kaçınma ya da telafi gibi çeşitli başa çıkma stilleri yoluyla davranışsal olarak devam ettirilebilir. Bu başa çıkma teknikleri, aşırı tepki vermeye ya da kendimize ve çevremize zarar verecek şekilde hareket etmemize yol açabilir. Şema terapi; duygusal ihtiyaçları sağlıklı bir şekilde gidermeyi öğretmeyi hedeflemektedir.
Şema terapisi, danışanın kendini rahat ve güvende hissedebileceği bir terapi seansını gerektirir. Terapist ve danışan ilişkisi ön plandadır çünkü danışanların şemalarına göre terapistler kendi davranışlarını konumlandırır. Burada başvurulan iki önemli yaklaşım empatik karşılaştırma ve sınırlı ebeveynliktir.
Empatik karşılaştırma, terapistin danışanın şemalarına empati gösterdiği ve uyumsuz bile olsa davranışlarını anlayışla karşıladığı bir yöntemdir. Sınırlı ebeveynlik tekniğinde ise terapist çocukluk çağında danışanın karşılanmayan duygusal ihtiyaçlarının karşılanması hedeflenir.
Şema Terapiye Ne Zaman Başvurulur?
Borderline kişilik bozukluğu gibi rahatsızlıkların tedavisinde başvurulan şema terapisi yeni bir tedavi yöntemi olsa da şimdiye kadar yapılan çalışmalarda etkili olabileceği ortaya çıkmıştır. Şema terapisi; bireyin davranışlarını anlamlandırması, davranışlarının altında yatan nedenleri tanıması, düşünce ve davranışlarını değiştirerek sağlıklı ilişkiler kurabilmesi, duygular ve zorluklar ile daha iyi başa çıkabilmesi konularında yardımcı olmaktadır.
Şema terapisine yeme bozuklukları, anksiyete, depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde de başvurulduğu görülmektedir. Günümüzde özellikle yetişkin bireylerin tedavisi için kullanılan şema terapisinin ergenleri tedavi etme potansiyeli olduğu da düşünülmektedir.
Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemleriniz için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz. Doktorunuza danışmadan uygulamayınız.
Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.
Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!
Kuruluşudur.