Overthink (Aşırı Düşünme Hastalığı) ve Overthinker Ne Demek?

Overthink ya da yaygın kullanılan tabiri ile aşırı düşünme hastalığı; birçok konuda, pek çok detaya takılarak sürekli bunları düşünmekle karakterize, kişinin hayatını zorlaştıran bir rahatsızlıktır.

Küçük kaygılar nedeniyle bazen hepimiz basit bir detayı tekrar gözden geçirme ihtiyacı duyarız. Bu durum; sıradan bir hatırlama şeklinde olur. Overthink (aşırı düşünme) durumunda kişi çok basit durumları, olayları tekrar tekrar düşünmeye devam eder ve bu düşünme süreci kişinin ruh sağlığını etkileyecek düzeye ulaşır. Overthink (aşırı düşünme) durumunda beyin bu düşünceleri eyleme veya olumlu sonuçlara dönüştüremez ve kişi stres, kaygı gibi istenmeyen sorunlar yaşar.

Overthink sorunu olmayan kişilerin düşünceleri, sistematik olarak ilerler ve endişelerini azaltır. Böylece kafalarındaki düşüncelere karşı çözümler bularak daha fazla düşünmekten kurtulurlar. Aşırı düşünme (overthink) durumunda ise kişi aktif olmaktan çok pasif olma eğilimindedir. Geçmiş olaylara odaklanır ve orantısız bir şekilde düşünerek olumsuz sonuçlara ulaşır. Bu durum da bu kişilerin kaygı ve stres seviyesini artırır.

 Overthink (Aşırı Düşünme) Neden Olur?

Aşırı düşünmenin beynin ilkel duygusal kısmından kaynaklandığı düşünülmektedir. Yani kaygı ve depresyon örneklerinde olduğu gibi aşırı düşünme aslında ilkel korunma içgüdülerimizden kaynaklanır. İlkel zihin, yapısı gereği her zaman yaşadığı ya da yaşayabileceği konuları en kötü senaryolarla değerlendirir. Bu düşünme şeklinin nedeni ise beynimizin bizi hayatta tutmaya çalışan ilkel düşünce biçiminin harekete geçmesidir. 

Overthink sorunu olmayan ya da ilkel duyguları ön plana çıkmayan kişiler ise bu tip durumları basit bir şekilde atlatırlar. 

 Ovethink (Aşırı Düşünme) Belirtileri

• Overthink sorunu olan kişiler daha önce gerçekleşmiş olayları tekrar tekrar düşünmeye devam ederler.
• Uzun süreler boyunca hatta beyin yorulana kadar aynı konuyu, sürekli olarak düşünürler.
• Basit bir konuyu olabildiğince detaylandırarak gereksiz stres ve kaygı yaşarlar.
• En az altı ay boyunca pek çok alakasız konu hakkında aşırı derecede endişelenirler.
• Endişeyi kontrol etmekte zorlanırlar.
• Huzursuzluk veya ajitasyon hissedebilir, konsantre olmada zorluk çekebilir ve uyku bozuklukları yaşayabilirler.

 Overthink (Aşırı Düşünme) Örneği

Örneğin yeni bir işe başladınız ve işyerinde karşılaştığınız yeni patronunuza seslenirken ismini yanlış söylediniz.  Evinize döndükten sonra bu konu tekrar aklınıza geldiğinde ne hissedersiniz ve sorunu çözmek için ne yaparsınız? 

Endişe seviyesi ortalama olan bir kişi muhtemelen hafif bir utanç hisseder ve ertesi gün özür dilemeye karar verir. Yaşadığı etki çok yüksek olmadığı için sonra bu konuyu unutur ve gündelik işlerine döner. Overthink sorunu olan bir kişi ise bu konuyu saatler boyunca tekrar tekrar düşünür ve farklı sonuçlara ulaşır. Yanlış isim telaffuz süreci nedeniyle yeni işyerinde hiçbir zaman terfi alamayacağını ve hatta işten çıkarılacağını bile düşünebilir. Yani yaşanan bu basit durum aşırı düşünen kişinin zihinde büyük soruları tetikler ve yaşadığı olayı kafasında orantısız bir şekilde büyütür. Aşırı düşünme ve kaygı, birlikte harekete geçerek stres ve çaresizlik hislerini artırır.

Overthinker Ne Demek? 

Overthinker kavramı; aşırı düşünme sorunu yaşayan, basit konuları detaylandırarak stres ve kaygı yaşayan, yaşadıkları endişe ve kaygıları yönetmekte zorlanan, aylar boyunca pek çok alakasız konu hakkında aşırı derecede endişelenen, kaygıları nedeniyle uyku bozuklukları yaşayan kişileri tanımlamakta kullanılan bir terimdir. Overthinker kişiler karamsar ve olumsuz düşüncelere sahiptir.

Overthink (Aşırı Düşünme Hastalığı) Tedavisi

Overthink (aşırı düşünme hastalığı) tedavisi farklı psikolojik nedenlerden kaynaklanmasına karşın genel anlamda Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemi kullanılarak tedavi edilebilir. 

Bilişsel Davranışçı Terapi sayesinde; overthink durumunun yarattığı olumsuz düşüncelerinizin farkına varabilir,  onlarla nasıl mücadele edeceğinizi öğrenebilir ve bu düşünceleri değiştirebilirsiniz. Böylece endişeleriniz ve kaygılarınızla daha sağlıklı yollarla başa çıkabilirsiniz.

Aşırı Düşünmeyi Durdurmanın Yolları

Farkındalık Geliştirin ve Tepkilerinizi Gözden Geçirin

Kendinizi sürekli olarak bir şeyleri düşünürken bulduğunuzda bunun bir sorun olduğunu hatırlayın. Overthink durumundayken ruh halinizin nasıl etkilendiğine odaklanın. Rahatsızlık, huzursuzluk, gerginlik ya da suçluluk hissi yaşayıp yaşamadığınızı kontrol edin. Yaşadığınız duygulara karşı farkındalığa sahip olmak, düşünme şeklinizi değiştirmeye yardımcı olabilir.

Başka Şeylere Odaklanın 

• Sevdiğiniz etkinliklerle meşgul olarak aşırı düşünmeyi azaltabilirsiniz. 
• Yemek yapmayı seviyorsanız sıradan bir yemeğe farklı dokunuşlar katarak bambaşka bir hale getirin.
• Hobiniz yoksa yetenekleriniz doğrultusunda resim, maket yapımı gibi farklı hobiler edinin.
• Sosyal yardımlaşma derneklerinden birinde aktif olarak görev alın.
• Overthinking durumundayken başka şeylere odaklanmaya çalışmak başlangıçta zor gelebilir ancak kendinizi bu konuda zorlayın. Zaman sorununuz varsa öncelikle ilgi duyduğunuza alanlara odaklanmak için her gün yarım saat ayırın. Kısa süreli bir odaklanmanın bile sizi gereksiz düşüncelerden uzaklaştırdığını görecek ve rahatlayacaksınız.

Derin bir nefes alın

Overthink kökenli düşüncelerin beyninizi meşgul ettiğini fark ettiğiniz anda düşünmeye ara verin ve nefes egzersizleri yapın. Nefes egzersizleri yaparken sadece nefesinize odaklanmaya çalışın. Bu süre zarfında kafanızdaki düşüncelerin ve kaygıların sizden uzaklaştığını ve endişe seviyenizin azaldığını hissedeceksiniz. Solunum; vücudunuz ve zihniniz üzerinde doğrudan etkiye sahiptir ve dikkatinizi dağıtmanıza, aşırı düşünmenin etkilerini azaltmanıza yardımcı olabilir.

Overthink İçin Örnek Nefes Egzersizi

• Rahat bir şekilde oturun ve boynunuzu ve omuzlarınızı serbest bırakın.
• Bir elinizi kalbinizin üzerine, diğerini karnınıza koyun.
• Nefes alıp verirken göğsünüzün ve karnınızın nasıl hareket ettiğine dikkat ederek burun yoluyla yavaşça nefes alıp verin.
• Bu egzersizi günde 3 kez 5 dakika boyunca ya da düşünceleriniz arttığında yapmayı deneyin.

Meditasyon Yapın

Düzenli bir şekilde meditasyon yapmak kişinin tüm odağını kendisine çevirmesini sağlayarak kafasındaki düşüncelerden uzaklaşmasına yardımcı olur. Meditasyon için her gün 5 dakikanızı ayırmak yeterlidir. Meditasyon yaparken tek ihtiyacınız sessiz bir yer bulmaktır. Farklı meditasyon tekniklerini inceleyerek size uygun olduğunu düşündüğünüz birkaç meditasyon tekniği belirleyin ve bunları deneyin. Sizin için en uygun olanı seçerek her gün 5 dakika meditasyon yapmaya devam edin.

Hayata Bir Bütün Olarak Bakın

Hayata karşı bir perspektif kazanmaya çalışmak, acil ve aslında çok sorunlu olmayan konular hakkında aşırı düşünmeyi azaltmanıza yardımcı olabilir. Gerçekten de üzerinde bu kadar uzun süre, detaylı bir şekilde düşündüğünüz konular hayatınızda ne derece önemli? Bu soruların yanıtı hayatınızı nasıl etkileyecek? Daha ciddi sorunları önceliklendirmek ve günlük basit sorunları bir kenara bırakmak, kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olur.

Başkalarına Yardım Edin

Kendi yorucu düşüncelerinize odaklanmak yerine başkalarına yardım etmeye çalışın. Bunun için etrafınızda önemli zorluklar yaşayan kişileri belirleyin. Sizin mi sorununuz daha büyük onların sorunu mu? Bunun kararını verdikten sonra kendi düşünceleriniz içerisinde kaybolmak yerine zamanınızı sevdiklerinize yardım etmeye ayırın. Mesela boşanma sürecinde olan bir arkadaşınızın biraz kafasını dinleyebilmesi için çocuğuyla siz ilgilenin. Yaşlı ve yürümekte zorlanan bir komşunuzla birlikte alışverişe çıkın ve eşyalarını taşımasına yardım edin.

Başkalarına yardım ederek onların daha iyi bir gün geçirmesini sağlayabilir, bu konudaki gücünüzün farkına varabilir ve olumsuz düşüncelerinizi kontrol altına alabilirsiniz. 

Otomatik Olarak Gelişen Olumsuz Düşünceleri Tanıyın

• Otomatik olumsuz düşünceler genellikle korku veya öfkeyi içeren, ani olarak gelişen negatif düşüncelerdir. Bu düşünceler ve dolayısıyla overthink sorunu ile yüzleşebilmek için düşüncelerinizin kaydını tutun. Böylece farkındalığınız artar. Ardından bu düşüncelerle mücadele edin. 
• Sizi sıkıntıya sokan durumu takip etmek ve aklınıza gelen ilk düşünceyi not almak için bir defter kullanın.
• Bu düşüncelere odaklanarak onların neden geliştiğini anlamaya çalışın.
• Otomatik olumsuz düşüncelerinize alternatifler geliştirin. Örneğin, “Bu büyük bir hezeyan olacak” demek yerine, “Elimden gelenin en iyisini yapıyorum” gibi cümleler belirleyin ve bunları kullanmaya çalışın.

Başarılarınızı Hatırlayın

Aşırı düşünme sorunu yaşarken bir durun ve son hafta içinde yaşadığınız beş başarıyı hatırlayarak not alın. Bu başarılarınız küçük başarılar da olabilir. Böylece hayata iyi tarafından bakma pratiği de yapasınız. 

Anı Yaşayın

• Her gün belirli bir süre boyunca bilgisayarınızı veya telefonunuzu kapatın ve zamanınızı tek bir aktiviteye harcayın.
• Kendinize sevdiğiniz bir yemek sipariş edin. Yemeğinizi yerken nasıl da lezzetli olduğuna odaklanın ve bu güzel yemeği yemenin ne kadar keyifli olduğunu hissedin. Ağzınızda oluşan lezzetlere iyice hissedin ve bu küçük mutluluğu ıskalamayın.
• Kısa da olsa yürüyüş yapmayı ihmal etmeyin. Yürüyüş yaparken dışarıda gördüğünüz uyaranların sizi düşüncelerinizden uzaklaştırmasına izin verin. Ağaçların hışırdamasını, insanların konuşmalarını duyun. Mesela en son ne zaman kuş sesi duydunuz? Kuş sesi duymaya odaklanın.

Hayata Bakış Açınızı Gözden Geçirin

Bazen düşüncelerinizi bastırmak için normal bakış açınızın dışına çıkmak gerekir. Dünyayı nasıl gördüğünüz; yaşam deneyimleriniz, değerleriniz ve varsayımlarınızla şekillenir. Hayata Farklı bir bakış açısından bakmak sorunlarınızın üstesinden gelmenize yardımcı olabilir. Kafanızda dönen bazı düşünceleri yazın ve bunların ne kadar mantıklı olduğuna odaklanın.

Örneğin, iş yerinde yarın bir sorun yaşayacağınız konusunda endişeliyseniz, bunu destekleyecek ne tür bir kanıtınız olduğunu sorgulayın. Bir sorun yaşayacak olsanız bile üstesinden gelebileceğinizi de aklınıza getirin. 

Harekete Geçin

Kimi zaman henüz somut bir eylemde bulunmadığınız için aynı düşünceleri tekrar tekrar düşünebilirsiniz. Overthinking’i bir kenara bırakın ve bir eylem planı yaparak harekete geçin. 

Kendinize Karşı Anlayışlı Olun

Geçmişte yapılan hatalar üzerinde uzun süre düşünmek pes etmenize neden olabilir. Geçen hafta yaptığınız bir şeyle ilgili kaygılarınız varsa ve sürekli bunu düşünüyorsanız odaklanın ve kendinize anlayış gösterin.
Bunun için;

• Stresli bir düşünceyi not edin ve bu düşünce nedeniyle gelişen duygulara ve bedensel tepkilerinize karşı farkındalığınızı artırın.
• O an için kendinize karşı gelişen duygularınızın gerçek olduğunu kabul edin.
• Kendi kendinize; “Kendimi olduğum gibi kabul ediyorum” veya “Ben yeterliyim” deyin.

Korkularınızla Yüzleşin

Hayat her zaman sizin kontrolünüz altında olmaz. Bazı şeyler her zaman kontrolünüz dışındadır. Bunu kabul etmeyi öğrenmek, aşırı düşünmeyi azaltmak için uzun bir yol kat etmenizi sağlayabilir.

Yapılan araştırmalara göre olumsuz düşünceleri ve korkuları kabul etmek insan psikolojisini daha sağlıklı bir hale getirebilir. “Bunu söylemesi kolay” diyor olabilirsiniz. Tabii ki kolay değil ama kendinizi bu yolda ilerlemeye teşvik etmeniz önemli bir adımdır.

Destek Alın

Bu mücadelede asla yalnız değilsiniz. Emin olun etrafınızdaki bir çok arkadaşınız ve aile çevreniz size destek vermeye hazır. Güvendiğiniz bir arkadaşınızdan, aile üyenizden veya bir terapistten destek almaktan çekinmeyin. Onların da yardımıyla düşüncelerinizle başa çıkmanın ve hatta düşünme şeklinizi değiştirmenin yollarını bulabilirsiniz.

Overthink hakkında Sık Sorulan Sorular: 

Overthink Olmak Ne Demek?

Overthink olmak; belli bir konuda ya da farklı konularda aşırı ve detaycı bir şekilde düşünüp kaygıların tetiklenmesiyle beynin yorulması durumudur.

Overthinking Anksiyete mi?

Overthink (aşırı düşünme) kendi başına bir zihinsel bozukluk olmasa da yaygın anksiyete bozukluğu ile bağlantılı olarak gelişmiş olabilir. Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiler pek çok konu hakkında aşırı endişelenme eğilimindedir. Aşırı düşünmek stres, kaygı veya depresyonun da bir belirtisi olabilir.

Overthinking ile Nasıl Başa Çıkılır?

Overthinking ile başa çıkmanın yolu kişinin yaşadığı sorun karşısında farkındalığını artırması ve sorunlar yerine kafasını dağıtacak başka konulara odaklanmasıdır. Overthinking durumu aşırı ilerlediyse bir terapistten de destek alınabilir.

Overthink Hastalık mı?

Overthink bir hastalık değil belirtidir. Overthink sorunun ardında yatan nedenin bulunması ile sorun çözülebilir.

Aşırı Düşünme Nelere Sebep Olur?

Aşırı düşünme kaygılara, anksiyeteye, zihinsel yorgunluğa, odaklanma sorunlarına neden olarak kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. 

Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemleriniz için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz. Doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platformu'nda sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!