İçindekiler

'Öfken seni kontrol etmeden, sen öfkeni kontrol et.’ 

Hepimiz öfkenin nasıl bir şey olduğunu biliyoruz. Dahası hepimiz bu duyguyu hissediyoruz: İster kısa süreli günlük stresin yarattığı bir sıkıntı, ister bardağı ağzına kadar dolduran tam teşekküllü bir öfke... inanılanın aksine öfke tamamen doğal, sağlıklı ve insani bir duygudur. Bazı durumlarda hayatta kalma refleksi olarak harekete geçer ve bizi tehlikeden korur.  Ancak öfke gibi yoğun bir duygu kontrolden çıkıp yıkıcı bir hal aldığında, özel hayatımızda, çalışma hayatımızda sorunlara yol açarak, yaşam kalitemizin düşmesine ve sağlık sorunları yaşamamıza neden olur. 

Öfke, doyurulmamış isteklere, istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen duygusal tepkidir. Bu tepkinin şiddeti öfkenin yapıcı ya da yıkıcı sonuçlar ortaya çıkarmasına neden olur.  Öfke de diğer duygular gibi kontrollü bir şekilde ifade edildiğinde yapıcı ve kişilerarası iletişimi düzeltici, güçlendirici bir duygudur. Öte yandan öfke, kontrolsüz biçimde açığa çıktığında saldırgan ve son derece yıkıcı tepkilere dönüşme riskine sahiptir. 

Doğru ifade edilemeyen öfke birçok iletişim sorununa yol açacağı gibi, hiç ifade edilemeyen ve bastırılan öfke de ruhsal ve fiziksel sağlık sorunlarına davetiye çıkaracaktır. Bastırılan duygular gerek ev içi aile ilişkilerinde, gerek toplumsal olaylarda ciddi derecede tahrip edici, yaralayıcı sorunlara neden olmakta ve söz ile başlayan öfkenin zamanla fiziksel şiddete dönüşerek şiddet basamaklarının hızla yukarıya çıkmasına neden olacaktır.

Genellikle insanlar öfke ile ilgili hayatlarında sorunlar yaşasalar ve öfke kontrolünü sağlayamasalar da bunu görmezden gelip bastırma ve inkar gibi savunma mekanizmalarıyla kendilerinde bir sıkıntı olmadığını yine kendilerine kanıtlama eğilimindedir.

Birçok çalışmada sağlıklı biçimde ifade edilemeyen ve bastırılmaya çalışılan öfkenin ise kronik kalp damar hastalıklarına, baş ağrısına, yüksek tansiyona ve mide hastalıklarına yol açarak kişinin fiziksel sağlığı için ciddi tehditler oluşturduğu tanımlanmaktadır.(APA, 2022)

Öfkenin bastırılması da, aşırı tepki ile dışarı vurulması da sağlıklı ve faydalı bir yol değildir. Öfke duygusunun insanlar üzerinde uyarıcı, harekete geçirici ve koruyucu etkisi vardır. Duygularımız bir tehlike anında organizmayı uyararak bedeni savaş ya da kaç mekanizmasına hazırlar ve kendisine zarar verecek kişiden, ortamdan uzaklaşması için gereken sinyali verir.

Öfkenin Sağlıklı İfade Edilebilmesi ve Yönetilebilmesi;

  • Öfkeyi size ait bir duygu olarak kabul edin
  • Öfkenin kaynağının nedenlerini öğrenin
  • Dışsal tepki için dur-düşün-davran mekanizmasını geliştirin.
  • Duygularınızı bastırmaya çalışmayın.
  • Gevşeme ve nefes egzersizleri yapın.
  • Bir şeyi “olmasını isterdim” demek,  “kesin ve hemen sahip olmalıyım” demekten daha sağlıklıdır. Düşüncelerinizi daha olumlu yönde geliştirin.
  • Sabırlı olun.
  • Ya hep ya hiç düşüncesinden uzaklaşın.
  • Konuşmadan önce dinleyin. Konuşmak için değil, anlamak için dinleyin.
  • Pasif agresif hareketlerden, imalardan, mimiklerden kaçının.
  • Mizah kullanın.
  • Eleştiriye açık olun.
  • Her zaman sizin yolunuzdan gidilmeyebileceğini kabul edin.
  • Tartışmalarda zamanlamaya özen gösterin.
  • Öfkenizin kontrolden çıkacağını hissettiğinizde o kişiden ya da ortamdan müsaade isteyin ve bir süre uzaklaşın. Öfke azaldığında tekrar deneyin.
  • İşler kontrolden çıktığında mutlaka uzman desteği alın.

Bu bilgiler, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!