Prof. Dr. Murat Baş – Uzman Diyetisyen
Sadece aç olduğumuzda yemek yiyip yeterince doyduğumuzda durabilseydik, bedenlerimiz için doğru ağırlıkta olabilirdik. Aslında vücutlarımız, ne zaman yememiz gerektiğini ve ne zaman doyduğumuzu söyleyen doğal sensörlerle donatılmıştır. Peki aç olduğumuzda yemek yiyip, doyduğumuzda ne zaman durabiliriz? Doğal açlık düzenleyicilerimizi sabote etmemizin sebebi nedir? Çoğumuz neden duygusal yemeğe kapılıyoruz?
Sıkılmış, yorgun, yalnız, endişeli, huzursuz, mutlu ve benzeri duygular için yemek yeme isteği duygusal yeme olarak ifade ediliyor. Duygusal yeme ve yemek yerken kontrolden çıkma hissi, her ağırlıktaki bireyler için bir sorun olabilir. Duygusal yeme ile mücadele etmek için fazla kilolu ya da obez olmak zorunda değilsiniz. Duygularımız için yiyerek, açlık ve tokluk ipuçlarını anlamaya çalışıyoruz.
İçindekiler
Neden Duygusal Yemeden Bahsediyoruz?
Duygusal yemenin kontrol altına alınması yalnızca ağırlık kontrolünü sağlamaz, aynı zamanda besin, beden imajı ve diğer ilgili konular hakkında kendinizle barışıklık hissi yaratabilir. Hepimiz fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden sağlıklı olmak istiyoruz. Peki duygularımız için yemeyi bırakabilir miyiz? İlk adım; şöyle bir duraksayıp, kendinize gerçekten aç olup olmadığınızı sormaktır.
Gerçekten aç mısınız?
Duygularınız için yemeyi bırakmanın nasıl öğrenileceğinin bir parçası; kendinizi durdurmak ve değerlendirmek için zaman harcamak demektir. Yemek yemeye başlamadan önce, kısa bir süre durun ve fizyolojik olarak aç olup olmadığınızı kendinize sorun. Yaşadığınız duygunun gerçek açlık mı, yoksa başka bir şeyle ilgili olup olmadığına karar vermek için bir dakikanızı ayırın. Gerçekten açlık olduğuna karar verirseniz, günün saatine ve yaşadığınız açlık düzeyine uygun bir yemek veya aperatif hazırlayın.
Eğer aç olup olmadığınız sorusuna cevap verirken duraklarsanız, ve başka bir duygu (can sıkıntısı, endişe, yalnızlık, yorgunluk gibi) yaşadığınızı anlarsanız, bu duyguyu temel alan sorunu çözmek için kendinize zaman verin. Örneğin; yemek yemek yerine, bir arkadaşınıza ulaşın ve sohbet edin, yürüyüşe çıkın, kendinize bir mektup yazın veya hobi amaçlı bir şeyler yaratın. Eğer hayatınızdaki sorumluluklarınızla ilgili yaklaşan bir tarihten endişe duyduğunuza karar verirseniz (sunum veya toplantı gibi), tamamlanması gereken görevlerin bir listesini oluşturun ve işleri kontrol altına almaya başlayın.
Duygularınız İçin Yemek Yeme İsteğini Durdurmak İçin Üç İpucu
Şimdi, vücudumuzun bize anlatmaya çalıştıklarını ve bunun nasıl farkına varacağımızı anlamaya çalışalım. Açlık ipuçlarını, duygusal tetikleyicilerden ayırmanıza yardımcı olacak üç basit ipucu şöyledir:
1. Tamamen düşünmek için durun. Duygusal yeme genellikle yeterince iyi hissetmemenizin ya da gün boyunca "berbat" olduğumuzu hatırlamanın bir sonucudur. Ve bu nedenle, günün sonunda bir aile boyu dondurma kutusunu yiyerek daha da berbat olabiliyoruz. Bu yıkıcı düşünce sürecinden kaçının. Şunu unutmayın: Sağlıklı beslenme mükemmel yeme değildir ve mükemmel yeme sağlıklı beslenme değildir. Hiç kimse yemek yiyerek "mükemmel" hissetmez. Her gün vücudunuzu beslemek, açlık ve tokluk ipuçlarına daha fazla duyarlılık geliştirmek için yeni bir fırsattır.
2. Dikkatli bir şekilde yiyin. Derin bir nefes alın ve önce bir bardak su için. Bazen aslında susamış olduğumuzda da aç hissederiz. Eğer yemek yeme isteğiniz ağır basıyorsa, masa düzeninde bir yemek yeme alışkanlığı edinin. Bilgisayarda oyun oynarken, bilgisayarda çalışırken, TV izlerken yemek yemeyin. Alışveriş yapacaksanız, ne yemeniz gerektiği konusunda karar alın. Yemek için masaya oturduğunuzda; sadece yediğiniz yemeğin tadını ve aldığınız zevki değil, aynı zamanda yemeğin dokusunu, kokusunu, görselliğini hissedin ve çevrenizle iletişimde olun.
3. Yardım alın. Duygusal yemenizin kontrol dışı kaldığını düşünüyorsanız, yardım istemekten korkmayın. Çabalarınızda size yardımcı olabilecek, sevdiklerinize ulaşın. Duygusal yeme konularına özgü bilgi ve eğitimle donatılmış bir profesyonelle bu yeme mücadelelerini tartışmayı deneyin. Konu hakkında uzman bir diyetisyen ve yeme davranışı konusunda nitelikli bir psikolog yiyecekler ile daha sağlıklı bir ilişki kurmaya başlamanız için yardımcı olabilirler.
Yiyeceklerle olan ilişkinizi geliştirmek pratik gerektirir, dolayısıyla hemen sonuç alamazsınız. Kendinize karşı merhametli ve kibar olun, vücudunuzu dinleyin ve size söylediklerini onurlandırmayı unutmayın.
Bu bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.
Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.
Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platformu'nda sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!