İçindekiler

Bağlanma stilleri, kişiler arası ilişkilerde farklı etkileşim ve davranış biçimleriyle ortaya çıkmaktadır. Erken çocukluk döneminde bağlanma stilleri, çocukların ebeveynleriyle girdikleri etkileşimleri ifade eder. Bu etkileşim sonucunda ortaya çıkan iletişim modeli, erişkinlik döneminde de etkilerini sürdürebilir. Yetişkinlikte bağlanma stilleri ise romantik ilişkilerdeki bağlanma biçimlerini tanımlamak için kullanılmaktadır.

Ainsworth bağlanma davranışını anlamak için 12-18 aylık bebekleri ve bakım verenlerini kapsayan bir deney yapmıştır. “Yabancı Durumu” isimli bu deneyde bebeklerin davranış şekilleri ve anneyle geliştirdiği duygusal bağ incelenmiştir. Deneyde, anne ve bebeği oyuncaklarla dolu bir odaya girerler ve bir süre geçtikten sonra odaya yabancı bir kişi girer. Birkaç dakika geçtikten sonra anne, bebeği yabancı kişi ile yalnız bırakarak odadan ayrılır.

Ainsworth, bebeğin geliştirdiği bağlanmanın kaynağının annenin davranışları olduğu sonucuna varır. Hassas annelerin çocuklarının ihtiyaçlarını anlayacağını ve bu ihtiyaçlara karşılık verebileceğini belirtmiştir. Böylece hassas annelerin çocukları ile güvenli bağlanma şekli kuracağı sonucuna varmıştır. Daha az hassaslık gösteren annelerin ise bebeklerinin ihtiyaçlarını anlamak konusunda eksik kalacağını ve bu nedenle bebekleriyle güvenli bağ kuramayacaklarını fark etmiştir. Ainsworth deneyine bakılarak bebeklerini ihmal eden annelerin, bebekleri ile güvensiz bağ kurdukları söylenebilir.

Bağlanma Stilleri Nedir? 

Bu deneyin sonunda toplam 4 tür bakım veren örüntüsü ortaya çıkmıştır.
Ortaya çıkan sonuçlara bağlanma stilleri adı verilmiştir.

  • Güvenli Bağlanma

  • Güvensiz Bağlanma                

                 a. Kaygılı Bağlanma                           

                 b. Kaçıngan Bağlanma                                                                                                                              

                 c. Düzensiz Bağlanma

 

Güvenli Bağlanma

Güvenli bağlanan çocukların ebeveynleri çocukları ile daha çok vakit geçirir ve çocuğun isteklerine hızlı yanıt verirler. Güvenli bağlanan çocuk ebeveyni gittiğinde üzülür ve geri döndüğünde kolayca sakinleşir. Yabancı kişiler yerine ebeveynlerini tercih ederler. Yetişkinlikte ise, uzun vadeli ilişkilere güvenmek, yüksek özgüvene sahip olmak, yakın ilişkilerden keyif almak, ihtiyacı olduğunda sosyal destek aramak ve diğer insanlarla duygularını paylaşma yeteneğine sahip olmak gibi özellikler gösterirler.

Güvensiz Bağlanma

Güvensiz bağlanma stilleri 3 grupta incelenmektedir:

  • Kaygılı Bağlanma
  • Kaçıngan Bağlanma
  • Düzensiz Bağlanma


Kaygılı Bağlanma

Kaygılı bağlanan çocuklar tanımadıkları kişilere karşı şüpheci yaklaşırlar. Bu çocuklar, ebeveynlerinden ayrıldıklarında tepki gösterirler, ancak ebeveynlerinin geri dönüşüyle rahatlamış görünmezler. Yetişkin olarak kaygılı bağlanma stiline sahip kişiler başkalarına yakın olma konusunda isteksizdirler ve partnerlerinin duygularına karşılık vermediğinden şüphe duyarlar. Yakın ilişkiler bu kişilere soğuk ve mesafeli hissettirir.

Kaçıngan Bağlanma

Kaçıngan bağlanan çocuklarda annesinden kaçınma davranışı gözlemlenir. Bu çocuklar ebeveynlerinden gelen ilgiyi reddetmezler ancak ilgi arama gibi davranış ve istekte de bulunmazlar. Yetişkinler olarak kaçıngan bağlanmaya sahip kişiler, yakın ilişkilerde zorluk çekme eğilimindedirler. Bu kişiler erişkin olduklarında ilişkilerine çok fazla duygu göstermezler ve ilişkileri bittiğinde çok az sıkıntı yaşarlar. Genellikle yakınlıktan kaçmak için bahaneler kullanırlar. Stresli zamanlarda eşleri destekleyememe ve onlarla duygu, düşünce ve hislerini paylaşmama gibi davranışlar gösterebilirler. 

Düzensiz Bağlanma

Bu bebekler, bakım verenlerine karşı genellikle kaçınma veya direnme davranışı ve tepkisi gösterebilirler. Bazen bir bakım verenin yanında şaşkın veya endişeli görünen davranışlar sergileyebilirler. Ebeveynlerin tutarsız davranışlarının düzensiz bağlanma stilini etkileyebileceği düşünülmektedir.

Çocuklukta geliştirilen bağlanma stillerinin yaşamımızın ilerleyen zamanlarında ilişkilerimiz için kesin bir belirleyiciliği bulunmamaktadır. Çocukluk döneminde kaygılı ya da kaçıngan bağlanan kişiler erişkin olduklarında güvenli bir şekilde bağlanma örüntüsü gösterebildiği gibi çocukluk dönemlerinde güvenli bağlananlar bireyler, erişkin olduklarında güvensiz bağlanma örüntüleri gösterebilirler.

Yetişkinlik döneminde yaşadığımız romantik ilişkiler de erken çocukluk dönemindeki bağlanma stilleri ile tam olarak örtüşmese de ilişkilerimizin gelişiminde rol oynayabilir.

Bağlanma Stilini Değiştirmek Mümkün mü?

  • Bağlanma stilinizi tanıyın. Kaygılı ya da kaçıngan davranışlarınızı fark etmeye başlamak değişimin ilk aşamasıdır. 
  • Neye ihtiyacınız olduğuna ve ne hissettiğinize odaklanın.
  • Zihinsel çarpıtmalarınızı fark edin ve alternatif düşünceler geliştirin.
  • Kendinizi iyi izleyin davranışlarınız hakkında farkındalık geliştirin.
  • Kendiniz hakkında iyi hissettirecek şeyler yapın. Güçlü yanlarınızı ve başarılarınızı daha çok göz önünde bulundurun.
  • Bir uzmandan psikolojik destek almaktan çekinmeyin.

Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemleriniz için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz. Doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platformu'nda sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!