Aidiyet duygusu, kişinin bir grubun üyeleriyle bağ kurma ve onlar tarafından kabul görme isteğiyle paralel olarak ilerleyen, bir tür kabullenilme ve güven ihtiyacının karşılanmasıyla oluşan ve güven verici bir duygudur.

Aidiyet duygusu hemen her insanın ihtiyacı olan insani bir duygudur. Okulda bir arkadaş grubuna dahil olmak ya da iş arkadaşları tarafından kabul görmek, bir futbol takımın taraftarı olmak aidiyet duygusu örnekleridir.

Sosyal psikolojide aidiyet duygusu, başkalarıyla ilişki kurma ve sosyal olarak kabul görme yönündeki içsel bir motivasyondur. Aidiyet duygusu sadece bir gruba dahil olmanın dışında; grubun üyelerinden kabul, ilgi ve destek kazanmakla oluşur. Aidiyet duygusunu yaşayan kişi bu aidiyetin devam etmesi için diğer üyelere de aynı ilgiyi göstermeye odaklanır.

Bir gruba ait olma ihtiyacı, insanların grubun standartlarına ve normlarına uymaya çalışmasıyla birlikte davranışlarında, inançlarında ve tutumlarında değişikliklere de yol açabilir.

Aidiyet Duygusu Eksikliği Ne Derece Yaygın?

Her ne kadar aidiyet duygusu insanın önemli ihtiyaçlarından biri olsa da birçok insan aidiyet duygusu hissetmez. Bunun sonucu olarak insanların önemli bir kısmı sosyal izolasyon, yalnızlık ve başkalarıyla bağlantı eksikliği gibi sorunlar yaşar. 

2017'de Avustralya Psikoloji Derneği tarafından yapılan ve sonuçları 2018 yılında açıklanan bir araştırmaya göre yetişkinlerin yarısı, bazı zamanlarda arkadaşlık yoksunluğu yaşıyor ve dört yetişkinden biri yalnız olarak sınıflandırılıyor. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre ise, erkeklerin yüzde 63'ü ve kadınların yüzde 58'i kendini yalnız hissediyor. 

Sosyal izolasyon ve beraberinde gelen aidiyet duygusu eksikliği; teknolojideki değişimler, parçalanmış aile - toplum yapıları ve modern yaşamın hızı da dahil olmak üzere pek çok faktör nedeniyle gelişmiş toplumlarda sorunlara neden oluyor. Covid 19 salgını döneminde yaşanan izlolasyon süreci bu sorunun daha da derinleşmesine neden oldu. 

Aidiyet Duygusu Neden Bir İhtiyaçtır?

Aidiyet duygusunun; biyolojimizin derinliklerinde, insan genomuna kadar uzanan etkenlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Fiziksel güvenlik ve refah hali, insan ilişkilerinin kalitesi ve onu çevreleyen sosyal dünyanın özellikleriyle yakından ilgilidir. İlkel bir ihtiyaç gibi görünse de; diğer insanlarla ve sosyal bir çevre bağlantı kurmak, hayatta kalmak için çok önemlidir. Aidiyet duygusu, insanlığın kendini örgütleme biçiminin temelini oluşturur. 

Peki modern yaşamda insanları belirli gruplara katılarak aidiyet duygusunu gidermeye iten şey nedir? Belirli sosyal gruplara ait olma ihtiyacı, birçok durumda ortak noktaları paylaşmaktan kaynaklanır. Örneğin; gençler arasında aynı giyim tarzını sevenler, benzer müzikleri dinleyenler ve diğer ortak ilgi alanları olanlar, arkadaşlık kurmak için birbirleriyle görüşürler…  Bireyleri gruplar aramaya yönlendirebilecek diğer faktörler arasında ise şunlar bulunur:

  • Popüler kültür ilgi alanları
  • Ortak Dini inançlar
  • Benzer hedefler
  • Sosyoekonomik koşullar.

Aidiyet Duygusunda Uyum ve Kabul Görme İsteği

İnsanlar genellikle belirli bir sosyal gruba ait olmak için kendilerini belirli bir şekilde sunarlar. Örneğin, lise spor takımının yeni bir üyesi, grubun geri kalanına uyum sağlamak için takımın diğer üyelerinin giyim ve tavırlarını benimseyebilir.

İnsanlar ayrıca kendilerini grubun diğer üyeleriyle kıyaslayarak ne kadar iyi uyum sağladıklarını belirlemek için de çok fazla zaman harcarlar. Bu sosyal karşılaştırma, kişinin uyum sağlamak ve daha fazla kabul görmek için grubun en önde gelen üyelerinin bazı davranış ve tutumlarını benimsemesine yol açabilir.

Eğer aidiyet duygusu önemsiz bir kavram olsaydı hayatımızda ‘toplum’ ve ‘topluluk’ gibi kavramlara gerek olmazdı. Böyle bir durumda insan sadece üremek için bir araya gelip, sonra da çocuklar yürümeye başlar başlamaz onları hayatından çıkarıp yalnız bir hayatı seçerdi. Sosyal yaşamımızda bir ailemiz, yurttaşlarımız ve hatta devlet kavramımız bile olmazdı. 

Aidiyet Duygusunun Sağlığa Faydaları

Aidiyet duygusunun fiziksel ve ruhsal sağlığımıza çok ciddi katkıları vardır. Aidiyet duygusuyla birlikte gelişen sosyal bağlar; hayatımız boyunca karşımıza çıkan stresleri ve diğer davranışsal zorlukları yönetmemize yardımcı olarak koruyucu bir etki yaratır. Destek aldığımızı ve yalnız olmadığımızı hissettiğimizde, daha dirençli oluruz ve genellikle hayatımızdaki zorlu dönemlerde sorunların üstesinden daha rahat geliriz. Bu sayede yaşadığımız fiziksel ya da ruhsal sorunlarla daha rahat başa çıkabiliriz.

Hayatımızda Yaşadığımız İlk Aidiyet Duygusu Nedir?

Hepimiz doğduğumuz andan itibaren hayata çok önemli ihtiyaçla başlarız. Tahmin ettiğiniz üzere bu ihtiyaç hayatımızı sürdürmemizi sağlayacak bir anneye, babaya bağlanmaktır. Bu örnek, aidiyet duygumuzun ve güven ihtiyacımızın başlangıcıdır. Araştırmalara göre genç yaşlarında sağlıklı bir bağlanma süreci yaşamamış çocuklar daha düşük özsaygıya, daha olumsuz bir dünya görüşüne sahiptir. Yine bu çocuklar kendilerini güvende hissetmez ve reddedilme korkusu yaşar.

Maslov’un İhtiyaçlar Hiyerarşisinde Aidiyet Duygusu Nerede?

Abraham Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinde aidiyet duygusu, insan davranışını motive eden en önemli ihtiyaçlardan biridir. İhtiyaçlar hiyerarşisi piramit şeklinde bir dizin olarak sıralanır. Piramidin tabanında daha temel ihtiyaçlar yar alırken piramidin tepesine yakın yerlerde ise daha karmaşık ihtiyaçlar bulunur. Sevgi ve aidiyet duygusu, sosyal ihtiyaçların bir parçası olarak piramidin tam ortasındadır. 

Hepimiz bir gruba ait olarak aidiyet duygumuzu karşıladığımızda, kendimizden daha büyük ve daha önemli bir şeyin parçası olduğumuzu hissederiz.

Aidiyet Duygusu Olmayan İnsanlar Psikolojik Sorunlar Yaşayabilir

Aidiyet duygusu olmayan insanlarda çeşitli psikolojik sorunlar yaşanabilir. Etraflarında destek alabilecekleri gruplar olmayan insanlarda aidiyet duygusu gelişmemesi nedeniyle depresyon ve anksiyete yaşanabilir. Bu rahatsızlıklar, kişinin başkalarıyla bağlantı kuramamasını ileri bir boyuta taşıyarak aidiyet duygusunu iyice zayıflatan bir olaylar döngüsü yaratabilir. İlerleyen aşamalarda depresyon ve ağır anksiyete kişiyi intihara kadar sürükleyebilir.

2020 yılında üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırma, aidiyet duygusu ile daha fazla mutluluk ve genel refah arasında olumlu bir bağlantı ortaya koydu. Aidiyet duygusunun gelişmesi ile genel ruh sağlığı arasında ciddi bir bağ vardır. Aidiyet duygusu gelişmiş kişilerde aşağıdaki sorunlar azalır:

  • Endişe
  • Depresyon
  • Umutsuzluk
  • Yalnızlık
  • Sosyal kaygı
  • İntihar düşünceleri 

Aidiyet Duygusunu Artırma Yolları

Peki, hayatımızda önemli bir yeri olan aidiyet duygusunu nasıl artırabiliriz?

Çaba Gösterin

  • Aidiyet duygusu oluşturmanın en önemli unsuru aidiyet duygusu oluşturmak için çabalamaktır. Etrafınızdaki insanla ve gruplarla iletişime geçmek için mücadele edip çaba göstermezseniz aidiyet duygunuzu geliştiremezsiniz. 
  • Birçok insan için yeni insanlarla tanışmak ve kabul görmek ilk başta zorlayıcıdır. Bunu kolaylaştırmak için bu grupta nasıl hareket edeceğinize odaklanarak bir strateji oluşturabilirsiniz. 
  • Aidiyet duygusunu yaratmanın en etkili yollarından birinin girdiğiniz gruba artı değerler katmak olduğunu unutmayın.

Odak Noktanız Grup Olsun

  • Başkalarıyla birlikteyken kendiniz hakkında konuşmak yerine içinde bulunduğunuz gruba odaklanın. 
  • Grup içerisinde konuşulan konulara dahil olup sohbet etmek aidiyet duygunuzun artmasına yardımcı olur. 
  • Grup içerisinde ilgilendiğiniz ortak konular hakkında karşılıklı sorular sormak, küçük sohbetler yapmak ve insanların yanıtlarını dikkatlice dinlemek önemlidir.

Açık Fikirli Olun 

  • Yeni aktiviteler denemeyi ve hayatınız boyunca yeni insanlarla tanışmayı ihmal etmeyin. 
  • Olaylara ve konulara farklı açılardan bakmaya çalışın. Bunu yapabilmek için açık fikirli olmak önemlidir. 
  • İlgi alanlarınıza uygun aktiviteleri ve insan gruplarını bulmak için çaba gösterin. Başlamak için bunu gerçekleştirmeniz gerekebilir. 

Farklılıklara Değil Benzerliklere Odaklanın ve Sabırlı Olun

  • Farklılıklardan ziyade benzerliklere odaklanın. Benzerliklere odaklanmak gruplarla aidiyet duygusu kurmanıza yardımcı olur. 
  • Katıldığınız bir grupta kabul görmek ve aidiyet duygusu kazanmak zaman alan bir süreçtir. Bu nedenle acele etmeyin ve sabırlı olun. 

Aidiyet Duygusu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Aidiyet Duygusu Olmayan İnsanlar Hangi Sorunları Yaşayabilir?

Aidiyet duygusu olmayan insanlar; endişe, depresyon, umutsuzluk, yalnızlık, sosyal kaygı ve intihar düşünceleri yaşayabilir.

Aidiyet Duygusu Hissetmemek Bir Sorun mudur?

Aidiyet duygusu hissetmemek; kaygı, depresyon, geleceğe umutsuz bakma, sosyal kaygı gibi sorunlar yaşar.

Aidiyet Duygusu Nasıl Kazandırılır?

Kişi, aidiyet duygusu kazanmak için; ortak ilgi alanlarının olduğu insanlarla iletişime geçmeli, grup üyelerinden kabul, ilgi ve destek görmek için kendisine zaman vermeli,  diğer insanlarla bağ kurmasına yardımcı olacak ortak alanlara odaklanmalıdır.

Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemleriniz için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz. Doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platformu'nda sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!