1940’ların sonlarından itibaren kullanılmaya başlanan ve birçok üründe bulunan PFAS, bir grup kimyasal olup, kanser de dahil olmak üzere birçok sağlık sorununu beraberinde getirmektedir. PFAS’ın, yapışmaz tencerelerden gıda ambalajlarına kadar farklı ürünlerde bulunan beş binden fazla çeşidi vardır.

Halk arasında “sonsuz kimyasallar” olarak da bilinen PFAS, doğada çok uzun süre kalabildiği için sonsuz kimyasallar olarak adlandırılmıştır. Balıkları zehirleyen bu kimyasallar, insan ve hayvanların vücutlarında da bulunmaktadır. 

Yapılan araştırmalar PFAS (Perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler) veya sonsuz kimyasallara maruz kalmanın birçok ciddi sağlık sorununu beraberinde getirdiğini göstermiştir. Bu sağlık sorunları başlıca şu şekildedir:

  • Kanser
  • Çocuklarda zayıf bağışıklık sistemi
  • Kilo alımı
  • Hamilelik ile ilişkili sorunlar
  • Karaciğer hastalığı

Sonsuz kimyasallar, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine(CDC) göre ciddi bir halk sağlığı problemidir. 

İçindekiler

Sonsuz Kimyasallar Nerelerde Bulunur?

İnsan sağlığı için oldukça zararlı olan sonsuz kimyasallar, giysilerden hazır gıdaya kadar insanların kullandığı ve tükettiği birçok üründe bulunmaktadır. Tükettiğimiz ürünlerin yanı sıra içtiğimiz sudan soluduğumuz havaya kadar hayatımızın her yerinde yer almaktadırlar. 

PFAS’ı üreten şirketler bunları çok geniş bir ürün yelpazesinde kullanan başka şirketlere satar. Bu sebeple sonsuz kimyasallar; kullandığımız mobilyalarda, kilimlerde, tekstil ürünlerinde, dış mekân malzemelerinde, kâğıt ambalajları ve gıda ambalajlarında bulunur. 

PFAS genel olarak yüzeylerde aktif maddeler olarak kullanılmaktadırlar ve yağ ile suyu itme işlevi görürler. Bu sebeple, mobilyalarınıza bir sıvı döküldüğünde onları temizleyebiliyorsanız, bu ürünler muhtemelen PFAS içermektedir. 

Sonsuz Kimyasallar Çevreyi Nasıl Kirletiyor?

Sonsuz kimyasallar doğanın içine ve canlıların bedenlerine birçok farklı yoldan girerek orada uzun bir süre varlığını devam ettirir. Buna örnek olarak üretilen ürünlerden sızarak oralardan kanalizasyonlara ve kanalizasyonlardan arıtma tesislerine girmelerini verebiliriz. Arıtma tesislerinden arıtılmadan çıkan bu kimyasallar çevreyi oldukça kirletir. 

Bunun yanı sıra tarım arazilerinde bulunan sonsuz kimyasal maddeleri, çamur ile birlikte tarlalardan nehirlere taşınabilmektedir. Tarlaların yanı sıra fabrikalar ve çöp alanları da PFAS kimyasallarının bulunduğu ve doğaya karıştığı diğer alanlardır. Sonsuz kimyasallar bu yolları kullanarak doğrudan içme sularına ve havaya karışabilmektedir. 

Sonsuz Kimyasallar ve Su Samurları

Yıllar boyunca doğada kalacak olan sonsuz kimyasallar, ölen tüm su samurlarının bünyesinde bulunmuştur. Yapılan araştırmalarda 2007 ve 2009 yılları arasında ölü olarak bulunan 50 tane su samurunun bünyesinde PFAS kimyasalına rastlamıştır. Bu hayvanların %80’inin karaciğerinde en az 12 farklı kimyasal türü bulunmuştur.

Ölen su samurlarının PFAS kimyasallarından dolayı ölüp ölmedikleri kesin olarak bilinmese de hayvanların çoğunun vücudunda bu kimyasallara rastlanmıştır. Hayvanların çoğu, yol kazalarında öldükleri için bu kimyasalların sağlıkları üzerindeki zararları net bilinmemektedir. 

Lavaboda yıkadığımız ürünlerden, giysilerden ve daha birçok üründen sızarak kanalizasyonlara karışan bu kimyasallar, doğada çok uzun süre kalmaktadır ve bu kimyasalların kanalizasyonda arıtılmasını sağlayacak bir alt yapı söz konusu değildir. Bunun yanı sıra bu kimyasalların kullanımının kısıtlanması veya yasaklanması ile ilgili bir çalışma yoktur. Bu alanda yapılan çalışmalar ise PFAS kimyasallarına alternatif kullanımların mümkün olduğunu da göstermektedir.

Bu bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!