İçindekiler

Toplumda her 5 kişiden birinde saptanan ve başlangıç yaşı gittikçe düşmekte olan, kronik hastalıklar içinde genellikle belirgin belirtiler göstermeyen ve uzun süre fark edilemeyen Esansiyel (primer) hipertansiyon nedeni herhangi bir hastalığa bağlı olmayan yüksek tansiyon türüdür.

Sessizce gelişen esansiyel (primer) tansiyon ya da kan basıncı, kalbin kanı pompalarken damar duvarında oluşturduğu basınçtır ve mm cıva (Hg) olarak ifade edilir. Büyük (sistolik) ve küçük (diyastolik) tansiyon olarak ikiye ayrılır. 

Normalde; 18 yaşını geçmiş ek bir kronik hastalığı olmayan bireylerde beklenen tansiyon değerleri 120/80 mm cıva (Hg) civarıdır. Bu değerlerin farklı günlerde ya da zamanlarda yapılan ölçümlerde 140/90 mmHg ve üzerinde olması durumuna, arkasında başka bir sağlık sorunu yoksa esansiyel (primer) hipertansiyon denir.

Başka bir deyişle esansiyel (primer) hipertansiyon; kalbimizin kan pompalarken damar çeperinde oluşturduğu basıncın normal değerlerin üzerinde olması durumudur diyebiliriz.

Esansiyel (Primer) Hipertansiyon Belirtileri 

Baş ağrısı, çift veya bulanık görme, görme keskinliğinin azalması, bazen baş dönmesi ve kulak çınlaması esansiyel (primer) hipertansiyon belirtileridir. 

Esansiyel (primer) hipertansiyon 180/110 mmHg gibi çok yüksek seviyelere ulaştığında ise burun kanaması, baş dönmesi, nefes darlığı ve kalp atışlarında düzensizlik (ritim bozukluğu) gibi acil müdahale gerektirecek belirtiler görülür.

Esansiyel primer hipertansiyonun herhangi bir belirti vermeden, hedef organları etkileyerek uzun süre içerisinde kalıcı kalp hastalığı, inme (felç), böbrek hastalıkları ve can kaybına yol açabileceği unutulmamalıdır.

Esansiyel Primer Hipertansiyon Tehlikeli mi?

Görülme sıklığı yaşla beraber artan; 45-54 yaş aralığında yüzde 40, 55 yaş ve üzerinde ise yüzde 50 oranında görülen, damarları oldukça yıpratan ve hastada çoklu organ yetmezliği gibi uç organ hasarı yaratarak hayatını kaybetmesine neden olabilen esansiyel (primer) hipertansiyon, kız kardeşi diyabet gibi sinsi ve tehlikeli bir hastalıktır.

Esansiyel (Primer) Hipertansiyon Kimlerde Görülür?

Yeterli fiziksel aktivite yapmayan, obezite, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, yüksek tuz tüketimi, aşırı alkol ve sigara tüketimi, stresli bir yaşam biçimi olanlarda ve yüksek yaş nedeniyle damarları yıpranmış kişilerde esansiyel (primer) hipertansiyon görülebilir.

Esansiyel (primer) Hipertansiyonu Olanlar Nelere Dikkat Etmeli?

Sağlıklı Beslenin: Düşük tuzlu, paketli gıdalardan fakir, gizli tuz barındıran ürün (zeytin, peynir, turşu vb.) tüketiminin sınırlı olduğu, taze meyve, sebze, protein kaynakları (balık, fasulye, mercimek gibi) ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet tercih edin.

Az Tuz Tüketin: Günlük tuz alımınızı sınırlayın. Sodyum alımı, günlük 1.5 - 2.5 gram arasında olmalıdır. Masada tuzluk yerine baharatlar bulundurun. Kekik, nane, sumak, pul biber, karabiber vb. Yemeklerinizi baharatlar ile çeşnilendirin. Hem göze hem de mideye hitap etsin!

Fiziksel Aktivite Yapın: Haftada toplam en az 150 dakika, haftada 3 gün 45-50 dakikalık orta düzeyde aerobik egzersiz veya haftada en az 75 dakika yüksek yoğunlukta aerobik egzersiz yaparak sağlıklı yaşamı yakalayabilir ve sürdürebilirsiniz. Yürüyüş, yüzme, bisiklete binme gibi aktiviteler yapabilirsiniz.

Zayıf kalın: Vücut kitle indeksinizi sağlıklı bir aralıkta tutmak, hipertansiyon riskinizi azaltacaktır. Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizle kilonuzu kontrol altında tutmaya özen gösterin.

Alkol ve Nikotin Tüketmeyin: Alkol, sigara ve nikotin içeren diğer tütün türevlerini tüketmeyin. 

Stresinizi Yönetin: Stresinizi azaltmak için rahatlama teknikleri kullanın. Nefes egzersizleri, meditasyon, doğa yürüyüşleri iyi ve sağlıklı seçenekler olabilir. Hobiler edinin, zamanınızı iyi yönetin ve gerekirse terapi desteği alın.

Düzenli Uyku Önemli: Düzenli bir uyku rutini oluşturmak gelişebilecek hipertansiyon başta olmak üzere kalp ve damar hastalık riskinizi azaltacaktır.

Düzenli tansiyon kontrolü yaparak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek ve reçeteli ilaçlarınız varsa doktorunuzun önerdiği tedavi planını takip edip esansiyel (primer) hipertansiyonun olası etkilerini azaltabilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz.

Esansiyel Primer Hipertansiyonda Farkındalık Çok Önemli

Esansiyel (primer) hipertansiyonda farkındalık çok önemlidir. Tek yapmanız gereken şüphe duyduğunuzda güvenilir bir tansiyon aleti ile nabız, tansiyon ölçümünüzü yapmak ve bir kenara not almak. Siz de kendi hekiminiz olun ve sağlıklı yaşam için önerilen adımları atmaya özen gösterin.

Yılda bir kez kardiyoloji hekimine gitmekte yarar vardır. Öte yandan kardiyak check-up yaptırmayı ihmal etmeyin. Aralıklı takip önemlidir ve tansiyon probleminizin olup olmadığını ancak aralıklı yapılan kontrollerle anlayabilirsiniz.

Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemleriniz için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz. Doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!