İçindekiler

‘Kafein Tüketiminin Sağlığımız Üzerinde Etkileri’

Güne başlarken birçoğumuz kahve, çay ve enerji içeceği gibi kafeinli ürünler tüketiyoruz. Kafeinin verdiği enerji sayesinde güne daha zinde ve mutlu başlıyoruz. ‘benim günüm kahve içtikten sonra başlıyor, kahve yoksa iş de yok, başım ağrıyor çünkü kahve içmedim, uykum geliyor acil kahve içmem gerek. Kahve içmeden açılamıyorum’ gibi sözleri çevremizde sık sık duyarız. Belki de bu ifadeleri dile getirenlerden biri de biziz. Sabah uyanma kahvesi, öğlen keyif kahvesi, okulda uyanık kalma kahvesi,  iş yerinde odaklanma kahvesi ve bir de keyif kahvesi ki hiç yeri ve zamanı yoktur bunun…  Ardından akşam yemekten sonra yorgunluk kahvesi…

Kahvenin, aslında tüm kafeinli içeceklerin, belirli bir miktarının bedensel ve zihinsel olarak faydalı olduğu, enerji verdiği, uykuyu açtığı, dikkati arttırdığı bilinse de, eğer siz de gün içerisinde sık sık kafein ihtiyacı duyuyor ve kafeinsiz güne başlayamıyorsanız bu kısma dikkat etmeniz önemli; çünkü kahvenin ve diğer pek çok kafeinli içeceğin olumlu psikolojik etkileri olduğu kadar olumsuz etkilerinin olduğu da söyleyebiliriz.

Kafeinin fazla tüketimi ne gibi sorunlara yol açar?

“Kafein, dopamin (haz hormonu), asetilkolin gibi beyin kimyasallarının etkisini artırarak enerji verici etkisini gösterir. Bunun yanında kafein, sakinleşmemizi sağlayan GABA reseptörlerinin etkisini de azaltır. Yapılan bir araştırmaya göre düşük GABA seviyesi anksiyete ve panik atağa yol açabiliyor.” Bu sebeple panik atak ve depresyon hastalarına hastalığı tetiklememesi için çok fazla kahve ve çay içmemeleri öneriliyor. 

Ayrıca öğleden sonra ve akşam saatlerinde tüketilen kafein, uyku düzenini de olumsuz etkileyebiliyor. Dinlenmenin gerçekleştiği derin uyku(REM)’i olumsuz etkileyerek ertesi gün kendimizi yorgun ve huzursuz hissetmemize neden olabiliyor. Mümkünse öğlen 12.00’dan sonra kafein tüketilmemesi öneriliyor.

Araştırmalar gösteriyor ki; kahveyi içtikten on saat sonra bile kahvedeki kafein vücut sistemimizde kalıyor. Haliyle gün içerisinde çok sık kahve tüketirsek, kafeinin bir miktarı uyku saatimiz geldiğinde hala bünyemizde oluyor ve bu durum uykusuz bir geceye davet çıkararak, süreklilik halinde ise ciddi uyku sorunlarına ve uyku bozukluklarına neden olabiliyor. Kalitesiz uyku da kişide sinirlilik ve gergin olma haline de yol açıyor.

Aşırı kafein tüketimi ve sabah aç karna tüketilen kahvenin kişide stres, titreme, çarpıntı gibi hem fizyolojik hem de psikolojik pek çok yan etkiyi ortaya çıkarıyor. Tüketilen kafein miktarının fazla olması kişide kaygı bozukluğu ve depresyon riskini arttırıyor.

Çok sık kahve tüketerek kafein bağımlısı olma riskini de taşıyoruz. Sık tükettiğimiz çay ve kahveden sonra vücut kafeine alışarak dinç olmak, enerji depolamak için daha fazlasını istiyor. Uykunun gelmemesi için daha çok kafein tüketiliyor. Kafeine olan tolerans arttığı için bir süre sonra uykumuz daha çok geliyor ve uyumamak için ve uzun saatler ayakta kalabilmek için her defasında daha fazla kafein tüketme eğiliminde oluyoruz. Araştırmalara göre önerilen kafein içeren içeceklerin tüketiminin zaman aralığı sabah uyandıktan en erken iki saat sonra ve öğlen on iki’ den öncedir. 

Kafein yoksunluğu ve Bağımlılık

Kafeinden uzak  kaldığımız ve azaltmak istediğimiz zamanlarda ise ‘Kafein çekilmesi (withdrawal) ‘ adıyla bilinen ve baş ağrısı, yorgunluk, konsantrasyonda azalma, mide ve eklemlerde ağrı gibi yoksunluk belirtileri ortaya çıkıyor. Yoksunluk semptomları en aza indirmek için ise kafeini birden değil de aşamalı olarak yavaş yavaş azaltarak bırakmak doğru bir yaklaşım olabilir. Kafeini azaltırken yaşanılan tüm bu semptomlar zamanla ortadan kaybolacaktır. Kafein de tıpkı alkol, madde gibi kişide bağımlılık yaratma özelliğini taşımaktadır.

Hepimiz biliyoruz ki aktif iş ve sosyal hayatımızda kahveyi bırakmak çok zor. Uzmanlar kafeinin hem fizyolojik hem de psikolojik olumsuz etkilerden korunmak için kafein tüketiminin minimum düzeyde olması konusunda uyarıyor. Her şeyin azı karar çoğu zarar demişler. İyilik sağlıkla kalın…

Bu bilgiler, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!