Kararsız ya da çarpık özsaygı, duygu ve davranışı yönetmede zorluk gibi birçok dengesiz duygu durumu içerir. Borderline kişilik bozukluğunda terkedilmeye karşı aşırı hassasiyet veya istikrarsızlık durumunda yaşanan yoğun bir korku vardır. Sevgi dolu, dürüst ve kalıcı ilişkiler kurmak arzu edilse de öfke problemi ve ruh hali değişiklikleri, bu durumu zorlaştırır. Borderline kişilik bozukluğu genellikle erken erişkinlik döneminde başlar. Erken yaşta başlayan hastalık daha kötü seyretme eğiliminde olabilir. Borderline kişilik bozukluğu günümüzde büyük ölçüde psikoterapi ile tedavi edilir, az sayıda vakada ilaç tedavisi gerekliliği doğabilir.
İçindekiler
Belirtileri
Belirtiler genel olarak şu şekildedir:
- En hassas nokta genelde reddedilme ve terk edilme olur. Yaşanılan her duygu en uçta yaşanır.
- Kişiler arası duygu ve tutumlar hızlı ve anlaşılmaz bir şekilde sert değişim gösterebilir. Bu nedenle insanlarla olan ikili ilişkiler genelde istikrarsızdır.
- Ciddi bir kimlik karmaşasının yansımaları olarak, kendilerini tanımladıkları iş, kariyer gibi konularda ani değişiklikler yapabilirler.
- Birkaç dakika ya da birkaç saat kadar sürebilen aşırı stres kaynaklı paranoyalar veya gerçeklikten kopma dönemleri yaşayabilirler.
- İyi bir işi aniden bırakarak veya sonlandırarak başarıyı sabote edebilirler. Kumar oynamak, süratli araç kullanmak, tehlikeli ve korunmasız cinsel ilişkiler yaşamak veya uyuşturucu kullanmak gibi dürtüsel ve riskli davranışlarda bulunma eğiliminde olurlar.
- Reddedilme ve bırakılma korkusu yüzünden intihar düşüncesi, girişimi veya başka bir şekilde kendilerine zarar verme durumu içerisinde olabilirler.
- Birkaç saatten birkaç güne kadar sürebilen aşırı mutlu olma, yersiz sinirlenme, utanma veya sürekli endişe duyma gibi ruh hali değişimleri yaşayabilirler.
- Sürekli bir boşluk hissi tanımlayabilirler.
Sebepleri
Diğer ruh sağlığı bozukluklarında olduğu gibi, borderline kişilik bozukluğunun da kesin bir nedeni bulunamamıştır. Çocuk istismarı veya çocuklukta ihmal gibi çevresel faktörlerin yanı sıra, borderline kişilik bozukluğunun aşağıdaki unsurlarla da bağlantılı olabileceği düşünülmektedir:
Beyin anomalileri: Bazı araştırmalar kişilik bozukluklarının meydana gelmesinde; beynin duygu durum, dürtüsellik ve saldırganlıkla ilgili görevli bölümlerindeki değişiklikleri sebep olarak göstermiştir. Bu anomalilerin serotonin gibi beyin kimyasallarını etkilediği düşünülmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Kişilik gelişimi ile ilgili diğer faktörler de borderline kişilik bozukluğu riskini artırabilir. Bu faktörler şunlardır:
Kalıtsal yatkınlık: Yakın bir akrabanız, anneniz, babanız, erkek kardeşiniz veya kız kardeşinizde aynı veya benzer bir borderline kişilik bozukluğu öyküsü varsa, bu hastalığa yakalanma riskiniz daha yüksek olabilir.
Stresli çocukluk dönemi: Kişilik bozukluğu olan birçok bireyde, çocukluk döneminde yaşanan cinsel veya duygusal istismar, erken yaşta ebeveyn kaybı, ihmal ve madde kullanım öyküsü vardır.
Erken yaşta karşılaşılan bu travmalar, hastalıklar için risk oluşturabilir. Ancak her travma yaşayan bireyde kişilik bozukluğu gelişeceği anlamına gelmez.
Bu bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.
Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.
Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!