Aşil tendon rüptürü, alt bacağınızın arkasını etkileyen bir yaralanmadır. Esas olarak eğlence amaçlı spor yapan kişilerde görülme sıklığı fazladır.

Aşil tendonu, baldırınızın arkasındaki kasları topuk kemiğinize bağlayan güçlü bir tendondur. Aşil tendonunuzu aşırı gererseniz, tamamen veya kısmen yırtılabilir veya kopabilir.

Aşil tendonunuz yırtıldıktan sonra yürümeniz aksayabilir ve ayak bileğinizin arkasında, bacağınızın alt kısmında muhtemel ani keskin bir ağrı ortaya çıkabilir. Yırtığı onarmak için genellikle cerrahi müdahale yapılır. Ancak bazı durumlarda cerrahi olmayan tedavi yöntemleri de işe yaramaktadır.

Aşil Tendonu Kopması Belirtileri Nelerdir?

Aşil tendon rüptürü ile ilgili herhangi bir belirti veya semptom olmaması mümkün olsa da, çoğu insanda aşağıdaki belirtiler bulunur:

  • Baldıra tekme vurulmuş hissi.
  • Ağrı ve topuğun yakınında şişlik.
  • Yürürken ayağı aşağı doğru bükememe veya yaralı bacağı "ittirememe".
  • Yaralı bacağın parmak uçlarında duramama.
  • Yaralanma meydana geldiğinde bir patlama veya çatlama sesi.

Doktorunuzu Ne Zaman Görmelisiniz?

Topuğunuzda bir tıkırtı veya çatlama sesi duyarsanız, özellikle sonrasında düzgün yürüyemiyorsanız ve ağrınız varsa hemen tıbbi bir yardım almalısınız.

Aşil Tendonu Kopması Nedenleri?

Aşil tendonunuz, ayağınızı aşağı doğru çevirmenize, ayak parmaklarınızın üzerinde yükselmenize ve yürürken ayağınızı itmenize yardımcı olur. Neredeyse her yürüdüğünüzde ve ayağınızı hareket ettirdiğinizde bunu aşil tendonu sayesinde yaparsınız.

Yırtılma genellikle tendonun topuk kemiğine yapıştığı noktanın 2-1/2 inç (yaklaşık 6 santimetre) içinde yer alan bölümünde meydana gelir. Bu bölümün, kan akışı zayıf olduğu için yırtılmaya eğilimli olabilir ve bu da iyileşme yeteneğini bozabilir.

Yırtılmalara genellikle Aşil tendonunuzdaki stresin ani bir artışı neden olur. Yaygın örnekler şunları içerir:

  • Özellikle atlama içeren sporlarda.
  • Yüksekten düşme.
  • Bir deliğe-çukura adım atarken düşmek.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Aşil tendonu yırtılması riskini artırabilecek faktörler şu şekildedir:

  • Yaş: Aşil tendon rüptürünün en sık görüldüğü yaş aralığı 30 ile 40'tır.
  • Cinsiyet: Aşil tendonu yırtılması erkeklerde kadınlara göre beş kat daha fazladır.
  • Eğlence sporları: Aşil tendonu yaralanmaları, futbol, basketbol ve tenis gibi koşma, atlama ve ani hareket etme ve durmaları içeren sporlarda daha sık görülür.
  • Obezite: Fazla kilo, tendona daha fazla yük bindirir ve bu da yırtılma riskini arttırabilir. 

Aşil Tendon Problemlerini Nasıl Önleyebilirim?

Aşil tendonu sorunları ile karşılaşmayı azaltmak için aşağıdaki ipuçlarını izleyebilirsiniz:

  1. Baldır kaslarını gerin ve güçlendirin: Belirgin bir çekme hissedene ancak ağrı hissetmeyene kadar baldırınızı gerin. Esneme sırasında zıplamayın. Baldır güçlendirme egzersizleri ayrıca kas ve tendonun daha fazla güç emmesine ve yaralanmayı önlemesine yardımcı olabilir.
  2. Egzersizlerinizi çeşitlendirin: Yürüme, bisiklete binme veya yüzme gibi düşük etkili sporlar ile koşma gibi yüksek etkili sporları dönüşümle olarak yapın. Tepe koşusu ve atlama aktiviteleri gibi Aşil tendonlarınıza aşırı yük bindiren aktivitelerden kaçınmaya özen gösterin.
  3. Koşu yapmak istediğiniz yolları dikkatlice seçin: Sert, kaygan veya çukurlu yüzeylerde koşmaktan kaçının veya sınırlandırın. Soğuk hava antrenmanları için uygun giyinin ve topuklarda uygun yastıklama ile ayağınıza tam oturan spor ayakkabılar seçin.
  4. Antrenman yoğunluğunu yavaşça artırın: Aşil tendonu yaralanmaları genellikle antrenman yoğunluğunda ani bir artıştan sonra ortaya çıkar. Antrenmanınızın mesafesini, süresini ve sıklığını haftalık yüzde 10'dan fazla artırmamaya özen gösterin.

Rehabilitasyon Süreci

Aşil tendon rüptürü sonrası iyileşme süreci, tedavi yöntemine bağlı olarak değişebilir. Cerrahi müdahale sonrasında, genellikle birkaç hafta boyunca bir alçı veya yürüme botu kullanılır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon egzersizleri, tendonun yeniden güçlenmesine yardımcı olur. Bu süreçte sabırlı olmak ve doktorunuzun talimatlarına uymak önemlidir.

Aşil tendonu kopmasının cerrahi olmayan tedavi yöntemleri var mı?

Cerrahi olmayan tedavi yöntemleri, dinlenme, buz uygulaması, sıkıştırma ve yükseltme (RICE) yöntemlerini içerir. Ayrıca, özel bir ayakkabı veya atel kullanarak ayağı sabitlemek de yararlı olabilir. Bu tedavi yöntemleri, yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak etkili olabilir.

Aşil Tendonu Kopması Sonrası İyileşme Süreci

Aşil tendon rüptürü sonrası iyileşme süreci uzun olabilir ve tam iyileşme sağlanana kadar günlük aktiviteler sınırlanabilir. Ancak, uygun tedavi ve rehabilitasyon ile çoğu kişi normal aktivitelerine geri döner. Uzun vadeli etkileri en aza indirmek için doktorunuzun ve fizyoterapistinizin önerilerini takip etmek önemlidir.

Bu bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub dünyası'na adım atın!