İçindekiler

Glutensiz diyet, glütensiz besinleri içeren bir beslenme çeşididir. Gluten; buğday, arpa, çavdar gibi besinlerde bulunan bir proteindir. Çölyak hastalığına sahip olan ya da gluten hassasiyeti olan kişiler gluten içeren besinlere karşı reaksiyon gösterir. Bu sebeple gluten içeren besinleri beslenmelerine dâhil etmemelidirler. Glutensiz beslenmek, tıbbi bir teşhis konmamış kişiler arasında da popülerdir. Daha sağlıklı bir yaşam, kilo kaybı ve daha enerjik olmak amacıyla kişiler glutensiz diyete başvurabilir. 

Çölyak hastalığı, gluten içeren besinler tüketildiğinde ince bağırsağın zarar gördüğü ciddi bir otoimmün hastalıktır. Gluten ya da buğday alerjisi de gluten tüketimi durumunda bağışıklık sisteminin aşırı tepki verdiği durumlardır. Bu alerjiler ciltte kızarıklık ve döküntülerden nefes almada güçlük gibi hayatı tehdit edici boyutlara kadar değişkenlik gösterebilir. 

Gluten intoleransının belirtileri ise, genellikle çölyak hastalığına benzerlik gösterir. Bu belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, kabızlık veya ishal, mide bulantısı, baş ağrısı, yorgunluk ve cilt problemleri bulunabilir. Ancak çölyak hastalığından farklı olarak, gluten intoleransı bağışıklık sistemi tarafından tetiklenmez ve bağırsak dokusunda kalıcı hasara yol açmaz.
7 günlük glutensiz diyet yapmak isteyenler için tüketmeleri ve kaçınmaları gereken besinleri sizler için listeledik. 

Glutensiz Diyette Neler Tüketilebilir?

  • Meyve ve sebzeler
  • Baklagiller (fasulye, mercimek, nohut) 
  • Kabuklu yemişler
  • Yumurta 
  • Laktozsuz süt ve süt ürünleri
  • Beyaz ve kırmızı et
  • Deniz ürünleri 
  • Glutensiz Tahıllar (kinoa, karabuğday, esmer pirinç) 
  • Keten tohumu
  • Glutensiz Unlar (pirinç, mısır) 

Yukarıdakiler de dahil olmak üzere birçok işlenmemiş besin glutensiz bir beslenme için uygundur. 

Glutensiz Diyette Neler Tüketilmemeli?

  • Çavdar
  • Arpa 
  • Buğday 
  • Bulgur
  • İrmik

Ayrıca işlenmiş gıdaları satın alırken gluten içerip içermediğini ve çapraz bulaşma riskinin olup olmadığını anlamak için etiketleri mutlaka okumalısınız. Örneğin konserve gıdaları, dondurulmuş ya da kurutulmuş meyve ve sebzeleri alırken 2 kez kontrol etmekte fayda vardır. Bu çeşit hazır gıdalara üretim aşamasındayken ilave sos ya da tat eklenebilir. Aromalı kefirler ve yoğurtlar, katkı maddeli dondurmalar ve sürülebilir peynirler de etiketi kontrol edilmesi gereken süt ürünleridir. Yulaf alırken glütensiz beslenenler için önemli bir nokta, ürünün etiketinde gluten içeriğinin belirtilip belirtilmediğini kontrol etmektir. Bazı ürünlerde bulunan glutensiz etiketi işinizi kolaylaştırabilir. 

Glutensiz Diyet Örnek Menü

  • Kahvaltı: 1 adet haşlanmış yumurta, 1 dilim beyaz peynir, 5-6 adet zeytin, mevsim sebzeleri ve 1 ince dilim glütensiz ekmek 
  • Ara Öğün: Bir su bardağı yoğurt, 2 yemek kaşığı chia tohumu, 1 kaşık bal ve 1 adet muz
  • Öğle yemeği: Sebze çorbası, haşlanmış tavuk ve pirinç pilavı 
  • Akşam yemeği: Fırında sebzeli balık ve mevsim salata

Çölyak Hastası Olmayanlar Glutensiz Beslenebilir mi?

Birçok kaynak, çölyak hastalığı ya da gluten duyarlılığı bulunmayan kişilerin glutensiz diyet yapmasının beslenme yetersizliklerine neden olabileceğini belirtir. Glutensiz beslenme, eğer bir tedavi yöntemi olarak uygulanmıyorsa, bazı durumlarda kilo alma riski ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir. Glutensiz diyetler genellikle daha fazla işlenmiş gıda içerir ve bu da beslenme yetersizliklerine yol açabilir. Ayrıca, gluten içermeyen işlenmiş ürünler genellikle şeker, yağ ve sodyum açısından daha zengin olabilir, bu da sağlık sorunlarına yol açabilir.

Glüteni Bırakırsam Vücutta Ne Gibi Değişiklikler Olur?

Gluteni bırakmak sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlayabilir, ancak çölyak hastalığı veya gluten intoleransı olmayan bireyler için gluteni beslenmeden çıkarmanın bağırsak sağlığını koruyacağına dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Çölyak hastalığı ya da gluten intoleransı olmayan kişilerde glutensiz diyetin sağlık üzerinde anlamlı bir olumlu etkisi olduğu gösterilmemiştir. Gluten, sağlıklı bireyler için genel olarak zararlı bir madde olarak kabul edilmez ve çoğu insan gluten içerikli gıdaları sağlık sorunlarına neden olmadan tüketebilir.

Bu bilgiler, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!