İçindekiler

Antibiyotiklerin gereksiz yere ve yanlış şekilde kullanılmasının yarardan çok zarara yol açtığını biliyor muydunuz? Bu konunun önemini vurgulamak için her 18 Kasım günü Antibiyotik Farkındalık Günü kapsamında Avrupa ülkelerinde çeşitli etkinlikler düzenleniyor. 2008 yılından bu yana Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi tarafından koordine edilen bu özel günün bu sene 16. sına tanık oluyoruz.

Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü, antibiyotiklerin ne kadar değerli olduğunun ve onları sadece ihtiyacımız olduğunda kullanmamız gerektiğinin altını çizen önemli bir gündür. Bu özel günde antibiyotik direnci konusundaki bilgilerinizi yazımızın devamında güncelleyebilirsiniz. 

Antibiyotik Direnci Nasıl Oluşur?

Bakteriler, tek hücreli mikroorganizmalardır. Bakterilerden kaynaklanan hastalıkları tedavi etmek için antibiyotikler kullanıldığında, bu bakterilerin çoğu ölür. Fakat içlerinde biraz farklı olanlar hayatta kalabilir ve sonra çoğalabilirler. Hayatta kalan bu bakterilere “süper bakteri” adı verilir.  Bu süper bakteriler kendilerini antibiyotiğe karşı dirençli hale getirirler ve antibiyotikleri engelleyebilirler. “Antimikrobiyal Direnç” adı da verilen bu durum, modern tıbbı tehdit eden ve ciddiye alınması gereken bir tehlikedir. 

Antibiyotikler, bugüne kadar milyonlarca hastanın kurtulmasını sağlamıştır. Antibiyotikler hayat kurtardığı gibi her kullanımda antibiyotik direncinin gelişmesine de neden olmaktadır. Antibiyotiğe dirençli enfeksiyonların tedavisi bazen imkansızdır.

Antibiyotiklerin aşırı kullanımı nedeniyle sadece insanlarda değil; hayvanlarda, su ve toprakta da bu süper dirençli bakterilerin sayısı her geçen gün artıyor. Bu durum, özellikle kronik hastalığı olanlar ve yaşlılar için büyük bir tehlike oluşturuyor. Gerekli önlemler alınmazsa, bilim insanları 2050 yılında antimikrobiyal direnç nedeniyle 10 milyon kişinin hayatını kaybedeceği öngörüyor. *

Antibiyotik Nasıl Kullanılır? 

Doktorunuzun tavsiye ettiği antibiyotikleri tam olarak reçeteye uygun şekilde, zamanını aksatmadan ve belirlenen sürede kullanmalısınız. 

Size verilen antibiyotiği bir yakınınızla asla paylaşmamalı veya tavsiye üzerine bilinçsizce antibiyotik kullanmamalısınız. 

Antibiyotiklere Ne Zaman İhtiyaç Olur? 

Antibiyotikler yalnızca bakterilerin neden olduğu belirli enfeksiyonların tedavisinde gereklidir; hatta bazı bakteriyel enfeksiyonlar bile antibiyotik olmadan iyileşebilir. Zatürre, halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinen sepsis gibi ciddi, yaşamı tehdit eden hastalıkların tedavisinde antibiyotiklere ihtiyaç vardır. Ayrıca enfeksiyon riski yüksek olan hastalar için de antibiyotikler kurtarıcıdır. Örneğin ameliyat geçiren hastalar, böbrek hastaları veya kemoterapi alan hastalar, enfeksiyon riski yüksek olan gruptadır. 

Akılcı Antibiyotik Kullanımı Nedir? 

Antibiyotiklerin etkinliğini artırmak ve antibiyotik direncini önlemek için şunlara dikkat etmek gerekir:

  • Antibiyotikler doktor reçetesi haricinde kullanılmamalıdır
  • Antibiyotikler doktorun belirttiği doz, süre ve şekilde kullanılmalıdır
  • Gereksiz yere antibiyotik kullanılmamalıdır
  • Antibiyotikler direkt güneş ışığından uzakta, prospektüsünde belirtilen şekilde ve son kullanma tarihine kadar saklanmalıdır.
  • Kullanılmayan antibiyotikler çevreye yayılmamaları için çöpe atılmamalı, eczaneye teslim edilmelidir. 
  • Antibiyotiklerin ateş düşürmediği ve ağrı dindirmediği unutulmamalıdır.
  • Benzer bir hastalığa yakalanılsa bile, doktora sormadan önceki reçetelerdeki antibiyotikler kullanılmamalıdır.

Antibiyotiklere Ne Zaman Gerek Yoktur? 

Soğuk algınlığı, grip, COVID-19 gibi viral enfeksiyonlarda antibiyotiklerin etkisi yoktur. Solunum yolu semptomlarınız varsa mutlaka doktorunuzdan tavsiye almalısınız. Birçok sinüs enfeksiyonunda ve bazı kulak enfeksiyonlarında dahi antibiyotiklere ihtiyaç olmaz. 

İhtiyaç duyulmadığı halde kullanılan antibiyotikler hem hastalığı iyileştirmez hem de yan etkileriyle hastaya zarar verebilir. Antibiyotiklerin en bilinen yan etkileri baş dönmesi, ishal, mide bulantısı, ciltte döküntüdür.

Farkındalığı Arttır, Direnci Durdur!

Dünya Sağlık Örgütü, antibiyotik direncini çağımızın en büyük sağlık tehditlerinden biri olarak belirtiyor. Enfeksiyon tedavisinde antibiyotiklerin akılcı ve doğru kullanılması için 18 Kasım Antibiyotik Farkındalık Günü vesilesiyle farkındalığımızı artırmalı ve antibiyotik direncinin gelişmesini azaltmalıyız. Unutulmamalıdır ki; antibiyotik direnci küresel bir sağlık sorunudur. 

Bu bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemleriniz için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz. Doktorunuza danışmadan uygulamayınız.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup LifeClub Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Size özel atanacak LifeClub Hekimi'niz rehberliğinde bütünsel sağlık yönetimini güvenle deneyimleyebilir, daha iyi sağlıklı bir yaşam için LifeClub Wellness modülümüzle kişiye özel tasarlanacak online spor, diyet programlarını takip edebilir, ilgi alanlarınız doğrultusunda tüm içeriklere ulaşabilir ya da LifeClub Platform'da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz. Şimdi LifeClub Dünyası'na adım atın!